Viêm xoang tái phát, xử trí sao cho đúng?

Bệnh viêm xoang tái phát dai dẳng kéo dài, không chịu chấm dứt gây cảm giác khó chịu. Người bệnh khổ sở với các triệu chứng: nhức đầu, chảy nước mũi, nghẹt mũi…Vậy, có cách nào để cải thiện tình trạng bệnh và giảm tần suất tái phát. Đọc bài viết sau để có câu trả lời bạn nhé!

1.Tại sao tỷ lệ mắc viêm xoang ngày càng cao và bệnh thường xuyên tái phát.

Những năm gần đây số lượng người viêm mũi xoang gia tăng. Theo thống kê, bệnh viêm mũi xoang chiếm khoảng 60-70% trong tổng số người đến khám Tai – Mũi – Họng. Không chỉ tăng về số lượng người mắc mới, mà tần suất tái khám của bệnh nhân tái phát bệnh cũng ngày một cao. Thủ phạm khiến tỷ lệ viêm xoang tái phát thường xuyên và mắc mới được kể đến là do: 

+ Thay đổi thời tiết, nhiệt độ và độ ẩm.

Thay đổi thời tiết biến công cuộc điều trị viêm xoang trở thành vòng xoắn “ trường kỳ kháng chiến”. Biến đổi của thời tiết, nhiệt độ và độ ẩm khiến viêm xoang tái phát nhanh chóng và nếu không điều trị đúng cách bệnh sẽ còn trở nặng hơn. 

PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Dinh – Nguyên Giám đốc Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương khẳng định: Yếu tố thời tiết ảnh hưởng rất lớn đến bệnh lý viêm xoang. Chuyên gia còn cho hay: Với những người viêm mũi xoang, khi thời tiết thay đổi, đặc biệt là đối với những người có sức đề kháng kém,…ngay lập tức mũi xoang sinh ra một phản ứng gây khó chịu, đó là chảy nước mũi, các cuốn mũi sưng to lên làm cho mũi ngạt, khó thở, gây cảm giác khó chịu ở mũi họng, viêm xoang tái phát.

+ Ô nhiễm môi trường, bụi mịn.

Thống kê những năm gần đây cho thấy, sự phát triển mạnh mẽ của quá trình đô thị hóa, mức độ “đậm đặc” của khói bụi, môi trường ô nhiễm, hóa chất độc hại từ khu công nghiệp, xe cộ…ngày càng lớn, gây ảnh hưởng không nhỏ đến người bệnh viêm xoang.

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Dinh – Nguyên Giám đốc Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương cho hay: Bụi mịn, khí độc…xâm nhập vào vùng niêm mạc mũi, luồng không khí bẩn quá lớn làm cho mũi quá tải, không thể điều tiết, đào thải và làm sạch hoàn toàn, khi đó bụi bẩn tích tụ trong hốc xoang, là lý do khiến viêm xoang tái phát. 

+ Thói quen sinh hoạt, nơi ở và chỗ làm việc thiếu an toàn.

Đối với người viêm xoang, thói quen xấu như thức khuya, lười vận động, ăn đồ cay nóng, hay uống bia, rượu, đồ uống kích thích, hút thuốc lá…là những thói quen sinh hoạt không tốt ảnh hưởng rất nhiều đến quá trình điều trị viêm xoang, khiến tình trạng bệnh ngày càng nặng hơn. Ngoài ra, viêm xoang tái phát cũng là đặc thù bệnh nghề nghiệp của những người có công việc phải tiếp xúc thường xuyên với khói bụi, hóa chất,…

2. Biểu hiện viêm xoang tái phát, dễ nhận biết.

Theo các bác sĩ, viêm xoang thường tái phát sau một đợt cảm lạnh, viêm họng cấp hoặc cảm cúm kéo dài, viêm mũi dị ứng nặng. Biểu hiện viêm xoang phổ biến, dễ phát hiện nhất là: Nhức đầu, chảy nước mũi, nước mũi chảy xuống họng, nghẹt mũi… 

– Nhức đầu, nặng đầu

Đau đầu là triệu chứng điển hình của viêm xoang tái phát. Chuyên gia lý giải nguyên nhân viêm xoang gây đau nhức đầu như sau:

Thông thường, các xoang rỗng, chứa khí, giúp làm nhẹ khối xương sọ, khi xoang bị viêm, dịch nhầy lấp đầy các hốc xoang, không thoát ra ngoài được và làm tăng áp lực tại xoang, gây đau.

Thứ 2, đầu mút dây thần kinh nhận cảm tại bề mặt xoang khi viêm sẽ bị kích thích, từ đó tăng nhận cảm và dẫn truyền cảm giác đau.

Tùy vị trí xoang bị viêm mà người bệnh có các triệu chứng: đau hốc mắt, nặng đầu, đau thái dương, vùng trán, cung lông mày, đau nửa đầu,… 

– Sổ mũi hoặc chảy dịch mũi sau

Viêm mũi xoang thường khó dứt và dễ tái phát vào những ngày thời tiết giao mùa, chất lượng không khí hanh khô…. Người bệnh viêm xoang xuất hiện triệu chứng chảy nước mũi kéo dài có thể trong suốt, trắng đục hoặc có màu xanh, vàng, có mùi hôi nếu nhiễm khuẩn.

Sổ mũi, chảy nước mũi là triệu chứng viêm xoang được nhiều người biết đến. Tuy nhiên, hiện tượng chảy dịch mũi sau cũng rất phổ biến nhưng ít ai nghĩ đó lại là dấu hiệu của viêm xoang. Lúc này, dịch sẽ chảy từ hốc xoang theo cửa mũi sau xuống thành họng. Khi gặp tình trạng này, người bệnh luôn cảm thấy khó chịu ở cổ họng, muốn khạc nhổ liên tục, viêm xoang mạn tính lại kéo theo viêm họng mạn tính

– Nghẹt mũi.

Viêm xoang tái phát gây bị nghẹt một hoặc hai bên mũi, nhất là vào ban đêm. Nghẹt mũi gây khó thở, ảnh hưởng giấc ngủ, cơ thể lại mệt mỏi vì thiếu ngủ vào ngày hôm sau. Nhiều người phải thở bằng miệng để có oxy cho cơ thể, những cách này lại có nhược điểm làm họng khô, đau rát.

Đó là những triệu chứng điển hình nhất của viêm mũi xoang, bạn cần nắm được các dấu hiệu này, lắng nghe cơ thể để phát hiện đúng, điều trị kịp thời ngay khi thấy dấu hiệu viêm xoang tái phát

3. Sai lầm “không tưởng” khi xử trí tái phát viêm mũi xoang.

“Lai rai như tai mũi họng”, viêm xoang cũng không ngoại lệ. Theo các chuyên gia, có nhiều nguyên nhân khiến bệnh viêm mũi xoang khó hết, trong đó phần lớn đến từ sai lầm của bệnh nhân khi điều trị:

+ Chủ quan, không điều trị ngay khi có triệu chứng.

 Nhiều người bệnh khi xuất hiện các dấu hiệu chớm tái phát viêm xoang lại cho rằng đó chỉ là “bệnh vặt”, “bệnh thời tiết” sẽ tự khỏi nên chủ quan, lơ là. Ban đầu, từ những triệu chứng nhẹ, bệnh không được điều trị ngày một nặng lên, viêm vào các xoang sâu hơn. Thậm chí, không chỉ viêm tại niêm mạc mà còn ảnh hưởng cả xương bao bọc các xoang. Đây là nguyên nhân làm ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt của bệnh nhân, làm giảm hiệu quả – kéo dài thời gian điều trị.

+ Dùng sai thuốc, lạm dụng thuốc, không đúng chỉ định

Bệnh nhân viêm xoang khi thấy triệu chứng bệnh như hắt hơi, sổ mũi, nghẹt mũi, đau nhức… thường tự ý đi mua thuốc về uống mà không có bất kì chỉ định nào của bác sĩ hoặc mua thuốc dựa trên đơn được bác sĩ kê từ lần khám trước. Việc uống thuốc không đúng chỉ định này dễ gây nhờn thuốc. Không những vậy, có nhiều nguyên nhân gây viêm xoang khác nhau, phác đồ dùng thuốc cũng khác nhau giữa các thể bệnh. 

Ngay cả khi được bác sĩ khám, tư vấn dùng thuốc, nhiều bệnh nhân không tuân thủ, uống vài ba ngày cảm thấy triệu chứng giảm, nghĩ rằng bệnh đã hết và ngừng thuốc. Tuy nhiên, thực tế, lớp niêm mạc xoang ở rất sâu, không dễ quan sát được vẫn bị viêm, mủ, dịch nhầy đọng trong hốc xoang chưa được đào thải hết. Chính điều này khiến viêm xoang không được điều trị dứt điểm, bệnh sẽ tái phát nhiều hơn.

+ Bỏ qua biện pháp “không dùng thuốc”

Thói quen, nếp sống, chế độ dinh dưỡng, tập luyện khoa học luôn được khuyến cáo cho bệnh nhân viêm mũi xoang thực hiện trong các tài liệu y học bởi ảnh hưởng của chúng tới hiệu quả trị bệnh là rất lớn. Tuy nhiên, hầu hết người bệnh đều không tuân thủ thực hiện, đặc biệt ở nam giới, thói quen nguy hại lại thường xuyên hiện diện như:

• Hút thuốc lá, thuốc lào mỗi ngày
• Uống bia rượu, cà phê,… đồ uống kích thích
• Uống nước đá, dùng điều hòa nhiệt độ thấp, chênh lệch nhiệt độ môi trường nhiều.
• Không giữ ấm cơ thể, mũi họng.
• Không đeo khẩu trang khi ra ngoài hay đến môi trường khói bụi, ô nhiễm.
• Chưa có chế độ tập luyện, thể dục thể thao đều đặn
• Không vệ sinh mũi hay rửa mũi chưa đúng cách: PGS. TS Phạm Thị Bích Đào – Giảng viên cao cấp Bộ môn Tai Mũi Họng – Bệnh viện Đại học Y Hà Nội còn cho biết: Thực tế khi điều trị, một tỷ lệ lớn người bệnh điều trị viêm xoang mãi không khỏi là do rửa mũi không đúng cách. Rửa mũi bằng nước muối sinh lý là một biện pháp tốt để bảo vệ sức khỏe Tai – Mũi – Họng.Tuy nhiên, lạm dụng hoặc rửa mũi sai cách cũng dễ làm tổn thương niêm mạc mũi và gây ra tình trạng viêm trầm trọng hơn. Thường gặp nhất là rửa mũi với nước muối chưa được làm ấm, có nhiệt độ chênh lệch với nhiệt độ cơ thể, hay dùng lực xịt mạnh, xì mũi mạnh làm dịch rửa kèm theo bụi bẩn, mầm bệnh đẩy sâu vào hốc xoang.

4. Giải pháp phòng và điều trị viêm xoang đúng đắn, tránh tái phát thường xuyên.

Từ những sai lầm trên, người bệnh cần thay đổi nhận thức để xử lý viêm xoang tái phát, kịp thời, đúng cách để kiểm soát được bệnh, chung sống hòa bình, tránh bệnh nặng hơn và tránh biến chứng nguy hiểm. 

– Ngay khi có dấu hiệu tái phát viêm xoang, chảy nước mũi, nước mũi chảy xuống họng, nghẹt mũi, đau nhức xoang…người bệnh cần có phương pháp xử trí ngay.

– Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc tây điều trị viêm xoang, nên tham khảo ý kiến dược sĩ, bác sĩ khi điều trị và thực hiện thói quen sinh hoạt lành mạnh, vệ sinh môi trường sống và cơ thể sạch sẽ.

Khuyến cáo điều trị viêm xoang tái phát:

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Dinh, Nguyên Giám đốc bệnh viện Tai Mũi Họng Trung Ương, thuốc tân dược sẽ được chỉ định trong trường hợp viêm xoang cấp tính, còn khi viêm xoang mạn tính hoặc mới chớm tái phát thuốc thảo dược là một lựa chọn bền vững, tránh được tác dụng phụ cho bệnh nhân mà vẫn đảm bảo hiệu quả điều trị. Hiện nay, nhiều bệnh nhân đã có xu hướng tìm đến thuốc thảo dược để điều trị viêm mũi xoang. Các thảo dược như: Tân Di, Cảo Bản, Phòng Phong, Tế Tân, Thăng Ma, Xuyên Khung, Cam Thảo… là những vị thuốc đặc trị bệnh viêm mũi xoang hiệu quả, Các dược liệu này còn được GS.TS Đỗ Tất Lợi viết trong cuốn “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” là những vị thuốc có công hiệu tốt điều trị viêm mũi xoang giúp chống viêm, giảm đau nhức, đào thải dịch viêm, tái tạo niêm mạc. Đặc biệt, với thuốc Thông Xoang từ thảo dược người bệnh có thể uống lâu dài, uống theo lộ trình không gây tác dụng phụ. 

Khi điều trị viêm xoang bằng thảo dược, người bệnh có thể chọn, kết hợp sử dụng “trong uống – ngoài xịt” bộ đôi thuốc thảo dược Thông Xoang Tán, thuốc có tác dụng điều trị viêm mũi, viêm xoang mãn tính và ngăn ngừa bệnh tái phát giúp thông mũi, thông xoang làm hết các triệu chứng của viêm mũi, viêm xoang: Đau nhức, chảy nước mũi, nghẹt mũi.

Sau cùng, để phòng ngừa viêm xoang tái phát, người bệnh viêm xoang cần:

– Làm sạch mũi xoang hàng ngày, nhưng cần xịt rửa đúng cách với dung dịch xịt rửa mũi xoang với thành phần từ nước muối biển (0,9%) và tinh dầu thảo dược như tân di, bạc hà,…

– Người bị viêm xoang cần uống đủ nước, việc uống đủ nước đem lại hiệu quả trong việc đào thải chất nhầy nghẹt trong mũi, đồng thời hỗ trợ các quá trình chuyển hóa, trao đổi chất trong cơ thể, giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.

– Không lạm dụng thuốc kháng histamin, thuốc xịt co mạch, kháng sinh, chống viêm để tránh nhờn thuốc, phụ thuộc thuốc hoặc gặp các tác dụng phụ nguy hiểm khác

– Giữ gìn và vệ sinh nhà cửa sạch sẽ giúp người bệnh viêm xoang nhanh chóng khỏi bệnh và giúp bệnh viêm xoang không tái phát.

– Chọn một môn thể thao phù hợp và ưa thích để rèn luyện mỗi ngày.

---